Wikipedia:Makala za msingi 1000 - orodha ya awali iliyopanuliwa

Kuna Kamusi Elezo za Wiki za lugha mbalimbali. Baadhi ni kubwa na nyingine bado ni ndogo ziko mbioni kuendelezwa. Kamusi elezo zote zinahitaji makala fulani za msingi.

Hii ni orodha ya makala za msingi kama 1000 ambazo kila kamusi elezo inahitaji. Ilianzishwa kutokana na orodha ya makala za msingi katika Meta:wikipedia iliyotengenezwa kama ushauri kwa wikipedia zote. Waanzilishaji wa wikipedia hii ya Kiswahili waliongeza majina na vichwa ambavyo walifikiri ni muhimu kwa mtazamo wa Kiafrika.

Orodha hii ya asili (mnamo mwaka 2006) inawekwa nyuma kidogo kwa muda kwa sababu ya matatizo ya lugha ndani yake. Hata hivyo inafaa kuangaliwa kwa majina na vichwa vya Kiafrika.
Kwa sasa orodha ya Wikipedia:Makala za msingi za kamusi elezo inaonekana kutoka Mwanzo inayoonesha orodha ya Meta-Wiki ya Februari 2008.

Dhana za msingi hariri

  1. Binadamu
  2. Mwanaume
  3. Mwanamke
  4. Mtoto
  5. Mvulana
  6. Msichana
  7. Mnyama
  8. Mboga za majani
  9. Madini
  10. Wanyama

Wanyama, Ndege, Wadudu, Mimea hariri

    1. Aina za wanyama
      1. Swala
      2. Tembo
      3. Duma
      4. Mbwa
      5. Simba
      6. Fisi
      7. Sungura
      8. Chui
      9. Kifaru
      10. Kiboko
      11. Twiga
      12. Ngamia
      13. Mbuzi
      14. Kondoo
      15. Ng'ombe
      16. Nguruwe
      17. Punda
      18. Farasi
      19. Dinosaurs
    2. Hifadhi za taifa
      1. Hifadhi ya Bonde la Ngorongoro
      2. Hifadhi ya Serengeti
      3. hifadhi ya Mkomazi
      4. Hifadhi ya Tsavo
      5. Hifadhi ya Kurger
      6. Hifadhi ya Mikumi
    3. Aina za ndege
      1. Korongo
      2. Mbuni
      3. Kwale
      4. Kanga
      5. Njiwa
      6. Kunguru
      7. Tai
      8. Kipanga
      9. Yangeyange
      10. Kibisi
      11. Tandawala
      12. Kitwitwi
      13. Shakwe
      14. Firigogo
      15. Kasuku
      16. Shorobo
      17. Kekeo
      18. Bundi
      19. Kirukanjia
      20. Teleka
      21. Mdiria
      22. Zuwakulu
      23. Kigong'ota
      24. Kipozamataza
      25. Kipimanjia
      26. Mbayuwayu
      27. Kurumbiza
      28. Shore
      29. Kucha
      30. Kidenenda
      31. Kolokolo
      32. Kinengenenge
      33. Domofupi
      34. Bwiru
      35. Mbwigu
      36. Kipwe
      37. Gude
      38. Kunguru
      39. Kuzi
      40. Chozi
      41. Korobindo
      42. Kwera
      43. Kweche
      44. Mtolondo
      45. Mshigi
      46. Tongo
      47. Chiriku
      48. Kibarabara
    4. Aina za mimea
      1. Mwarobaini
    1. Aina za wadudu
      1. Sisimizi
      2. Panzi
      3. Nyuki
    1. Wanafalsafa
    2. Akili
    3. Nafsi
    4. Hiari
    5. Ukweli
    6. Ufahamu
    7. Metafizikia
    8. Maadili
    9. Epistemolojia
    10. Ubuntu
  1. Dini
    1. Mungu
    2. Uatheisti
    3. Dini za jadi
    4. Ukristo
    5. Uislamu
    6. Uyahudi
    7. Ubuddha
    8. Uhindu
    9. Ujain
    10. Shinto
    11. Usinga
    12. Utao
    13. Vudu
    14. Uzoroaster

Sentensi chache kuhusu watu 1000 mashuhuri



Wanamuziki hariri

  1. Ali Farka Toure
  2. Fela Kuti
  3. Siti Binti Saad
  4. Hugh Masekela
  5. John Lennon
  6. Oliver Mtukudzi
  7. Bi Kidude
  8. Bob Marley
  9. Hukwe Zawose
  10. Dakta Nathan
  11. Peter Tosh
  12. Lucky Dube
  13. Tracy Chapman
  14. Angelique Kidjo
  15. Elton John
  16. Bruce Springsteen
  17. Lokua Kanza
  18. Gilberto Gil
  19. Manu Chao
  20. John Coltrane
  21. Stevie Wonder
  22. Eminem
  23. Femi Kuti
  24. Mbaraka Mwinshehe
  25. Tshala Muana
  26. Mpongo Love
  27. Dorothy Masuka
  28. Cesaria Evora
  29. Zap Mama
  30. Franco Luambo Makiadi
  31. Tabou Ley
  32. Fadhili William
  33. Fundi Konde
  34. Sam Mangwana
  35. Ella Fitzgerald
  36. Sarah Vaughan
  37. Abdulla Ibrahim
  38. Keith Jarret
  39. Nat King Cole
  40. Natalie Cole
  41. Salif Keïta
  42. Marijani Rajab
  43. Wolfgang Amadeus Mozart
  44. Miriam Makeba
  45. Manu Dibango
  46. Michael Jackson
  47. Geofrey Oryema
  48. Paul Simon
  49. Carola Kinasha
  50. Peter Gabriel
  51. Remmy Ongala
  52. Baaba Maal
  53. Tupac Shakur
  54. Johann Sebastian Bach
  55. Joseph Hill

Wachoraji hariri

  1. Edward Tingatinga
  2. Elias E. Jengo
  3. Pablo Picasso
  4. Leonardo da Vinci
  5. Vincent Van Gogh
  6. Salvador Dali

Wachongaji hariri

Wafinyanzi hariri

Wasafiri hariri

  1. Tippu Tip


Wanasayansi na Wavumbuzi hariri

Wanasayansi hariri

Wavumbuzi hariri

  1. Alexander Bell Graham
  2. Benzi Karl Fredrick
  3. Newton Issack

Waandishi na Wanafalsafa hariri

  1. Shaban Robert
  2. Abulrazak Gurnah
  3. Ebrahim Hussein
  4. Euphrase Kezilahabi
  5. Shaffi Adam Shaffi
  6. Muhammed Said Abdulla
  7. William Shakespeare
  8. Binyavanga Wainaina
  9. Shafi Adam Shafi

Wanasiasa hariri

  1. Mwalimu Julius Nyerere
  2. Kwame Nkrumah
  3. Jomo Kenyatta
  4. Shaka Zulu
  5. Nelson Mandela
  6. Martin Luther King
  7. Graca Machel
  8. Abdulrahaman Babu
  9. Thomas Sankara
  10. Samora Machel
  11. Kenneth Kaunda
  12. Milton Obote
  13. Thabo Mbeki
  14. Patrice Lumumba
  15. Agostinho Neto
  16. Leopold Senghor
  17. Ellen Johnson-Sirleaf
  18. Bill Clinton
  19. Sekou Toure
  20. Fidel Castro
  21. Steve Biko
  22. Robert Mugabe
  23. Yoweri Museveni
  24. Kiiza Besigye
  25. Getrude Mongella
  26. Winnie Mandela
  27. Hillary Clinton
  28. Barack Obama
  29. John F. Kennedy
  30. Nebuchadnezzar
  31. Haile Selassie
  32. Koigi Wamwere
  33. Che Guevara

Wanasiasa wa Kinazi na Kifashisti hariri

  1. Adolf Hitler
  2. Benito Mussolini
  3. Idd Amini
  4. Ian Smith
  5. Jon Vorster
  6. Duke of Windsor
  7. Prescott Bush
  8. Ariel Sharon
  9. Francisco Franco
  10. Augusto Pinochet
  11. Jenerali Petain
  12. Kurt Waldheim
  13. Hermann Goering
  14. Harold MacMillan

Wanazuoni Wanaharakati/Wanamapinduzi hariri

  1. Walter Rodney
  2. Dedan Kimathi
  3. Nelson Mandela
  4. David Icke
  5. Alice Walker
  6. Credo Mutwa
  7. Kwame Nkrumah
  8. Martin Luther King
  9. Amilcar Cabral
  10. Agostinho Neto
  11. Franz Fanon
  12. Jaramogi Oginga Odinga
  13. Marcus Garvey
  14. W E B Dubois
  15. Julius K Nyerere
  16. Cheikh Antar Diop
  17. Aime Cesaire

Wanaharakati wenye siasa kali hariri

  1. Ken Saro-Wiwa
  2. Steve Biko
  3. Malik Zulu Shabazz
  4. Stokley Carmichael/Kwame Ture
  5. Louis Farrakhan
  6. Angela Davis
  7. Malcolm X

Viongozi wa Kimataifa hariri

  1. Koffi Annan
  2. Salim Ahmed Salim
  3. Boutrous Boutrous-Ghali
  4. Djibril Diallo
  5. Desmond Tutu

Wanawake katika historia hariri

  1. Cleopatra
  2. Mbuya Nehanda
  3. Indira Gandhi
  4. Sojourner Truth
  5. Malkia Nzingha Mbandi
  6. Nefertiti
  7. Yaa Asantewaa
  8. Bibi Titi Mohammed
  9. Malkia Elizabeti wa I (wa Uingereza)
  10. Malkia Viktoria (wa Uingereza)
  11. Malkia Makeda wa Sheba (wa Ethiopia)
  12. Mtakatifu Joan
  13. Rachel Carson
  14. Marie Curie
  15. Emma Goldman
  16. Mary Harris (Mother Jones)
  17. Frida Kahlo
  18. Rosa Luxemburg
  19. Florence Nightingale
  20. Rosa Parks
  21. Eva Peron
  22. Harriet Tubman
  23. Corretta Scott King
  24. Mekatilili Wa Menza
  25. Ruth Abwao
  26. Syotune Wa Kathukye
  27. Saraounia
  28. Efua T Sutherland
  29. Bessie Head
  1. Murogi wa Kagogo
  2. Kusadikika
  3. Kufikirika
  4. Rosa Mistika
  5. Mtawa Mweusi
  6. Safari ya Utumwa
  7. Paradise
  8. By the Sea
  9. Alfu Lela U Lela
  10. Kitabu cha Kimisri cha Wafu
  11. Kurani
  12. Biblia
  13. Bhagavad Gita
  14. Tao Te Ching
  15. Visa vya Esopo
  16. Invisible Cities
  1. Aina za muziki
    1. Rege
    2. Blues
    3. Mchiriku
    4. Tango
    5. Mnanda
    6. calpso
    7. Jazz
    8. Chakacha
    9. Taarab
    10. Salsa
    11. Rhumba
  2. Bendi za muziki
    1. Orchestra Baobab
    2. Simba Wanyika
    3. DDC Mlimani Park Orchestra
    4. OTTU Jazz Band
    5. The Kilimanjaro Band
    6. Dar international
    7. Jamhuri Jazz Band
    8. Mwenge Jazz Band
    9. Super Volcano
    10. Ladysmith Black Mambazo
    11. Dave Mathews Band
    12. The Wailers
    13. The Beatles
    14. ABBA
    15. Boney M
    16. Gyspsie Kings
  3. Ngoma za asili
    1. Mdundiko
    2. Mdumange
    3. Madungu
    4. Sindimba
    5. Kilumi
    6. Myali
    7. Mwomboko
    8. Mwethya
    9. Chakacha
  1. Wanamichezo
    1. Mohammed Ali
    2. Abebe Bikila
    3. Filbert Bayi
    4. Mike Tyson
    5. Maria Mutola
    6. Gabriel Selassie
    7. Tiger Woods
    8. Serena Wiliams
    9. Joe Louis
    10. Pele
    11. Tiger Woods
    12. Diego Maradona
    13. Pete Sampras
    14. Rashid Yekini
    15. Henry Rono
    16. Samwel Eto'o
  1. Kombe la Dunia
    1. Kombe la Dunia la FIFA

Wacheza Filamu hariri

    1. Jackie Chan
    2. Silverster Stallone
    3. Bruce Lee
    4. Denzel Washington
    5. Eddie Murphy
    6. Brigitte Bardot
    7. Sarah Bernhardt
    8. Marlon Brando
    9. Charlie Chaplin
    10. Marlene Dietrich
    11. Marx Brothers
    12. Marilyn Monroe

Watengeneza Filamu hariri

  1. Michael Moore


Filamu hariri

  1. Sarafina
  2. Shamba kubwa
  3. Yomba Yomba
  4. Star Wars
  5. Invasion U.S.A
  6. The Return of Mummies
  7. Crash
  8. Coming to America

Jedwali lenye sentensi fupi kuhusu nchi zilizopo kwenye orodha hii: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries

  1. Azimio la Arusha
  2. Manifesto ya Kikomunisti
  3. Katiba
  4. Azimio la Haki za Mtu
  5. Sheria
  6. Magna Carta
  7. Azimio la Kimataifa juu ya Haki za Binadamu
  1. Uanakisti
  2. Anaki
  3. Ujamaa
  4. Ukomunisti
  5. Ubepari
  6. Ubeberu
  7. Demokrasia
  8. Udikteta
  9. Ufashisti
  10. Itikadi kali
  11. Utandawazi
  12. Uliberali
  13. Ufalme
  14. Utaifa
  15. Ubaguzi wa rangi
  16. Jamhuri
  17. Ugawaji wa madaraka
    1. Mahakama
    2. Bunge
    3. Utawala
  18. Chama cha siasa
  19. Serikali ya kidini

Vyama vya siasa hariri

  1. African National Congress
  2. Kenya African National Union
  3. Chama cha Mapinduzi
  4. Labour Party -UK
  5. Movement for Multiparty Democracy
  6. South West African People's Organization - Namibia
  7. Democratic Party - USA
  8. Chama cha Demokrasia na Maendeleo
  9. Republican Party - USA
  10. Civic United Front - Tanzania
  11. Zimbabwe African National Union
  12. Tanzania Labour Party

Maarifa ya nyumbani hariri

Vyakula hariri

  1. Mkate
  2. Kahawa
  3. Mahindi
  4. Pamba
  5. Kunde za soya
  6. Ngano
  7. Shayiri
  8. Tunda
    1. Tofaa
    2. Ndizi
    3. Zabibu
    4. Limao
    5. Chungwa
    6. Embe
  9. Mboga za majani
  10. Tumbaku
  11. Jibini
  12. Pombe
  13. Chai
  14. Mchele
  15. Injera
  16. Ugali
  17. Mchuzi
  18. Kande
  19. Vifaa vya kupikia
    1. Kinu
    2. Ungo

Magonjwa hariri

  1. Malaria
  2. Utapiamlo
  3. Uti wa mgongo
  4. Mafua ya ndege
  5. Ukimwi
  6. Kifua kikuu
  7. Shinikizo la damu
  8. Kansa
  9. Ngiri maji

Vinywaji hariri

  1. Vileo
    1. Bia
    2. Mbege
    3. Mvinyo
  2. Kola
  3. Kahawa
  4. Chai
  5. Maji
  6. Maziwa
  7. Togwa
  8. Mnazi

Kama sentensi tatu hivi kwa kila bara:

  1. Afrika
  2. Antaktika
  3. Asia
  4. Oceania
  5. Ulaya
  6. Amerika ya Kaskazini
  7. Amerika ya Kusini

Maeneo mengine hariri

  1. Mashariki ya Kati


Milima, Mito, Maziwa, Maporomoko, Bahari, Mapango hariri

  1. Sahara
  2. Andes
  3. Mto Amazon
  4. Mto Nile
  5. Bahari ya Atlantiki
  6. Bahari ya Hindi
  7. Bahari ya Pasifiki
  8. Bahari ya Kusini
  9. Bahari ya Aktiki
  10. Bahari ya Mediteranea
  11. Bahari Nyeusi
  12. Bahari ya Kaskazini
  13. Bahari ya Baltiki
  14. Volkano
  15. Milima ya Himalaya
  16. Mlima Alps
  17. Mlima Kilimanjaro
  18. Mlima Kenya
  19. Mlima Meru
  20. Mto Mississippi
  21. Maporomoko ya Niagara
  22. Maporomoko ya Mosi oa Tunya (Viktoria)
  23. Ziwa Nyasa (Ziwa Malawi)
  24. Ziwa Tanganyika
  25. Ziwa Victoria
  26. Mapango ya Amboni

Maafa ya asili hariri

  1. Tsunami
  2. Tetemeko la ardhi
  3. Mlipuko wa volkano
  4. Mafuriko

Miji hariri

Miji mikubwa duniani -- vigezo: umuhimu wa kihistoria, idadi ya watu, ukubwa wa mji:

  1. Cairo
  2. Johannesburg
  3. Dar Es Salaam
  4. Dodoma
  5. London
  6. Paris
  7. Berlin
  8. Nairobi
  9. Lagos
  10. Abuja
  11. Cape Town
  12. Istanbul
  13. St. Petersburg
  14. Moscow
  15. Jerusalem
  16. Mecca
  17. Tokyo
  18. Athens
  19. Roma
  20. Shanghai
  21. Beijing
  22. New York
  23. Washington
  24. Bombay (Mumbai)
  25. Buenos Aires
  26. Seoul
  27. Jakarta
  28. Karachi
  29. Manila
  30. Sao Paulo
  31. Mexico City
  32. Dhaka
  33. Tehran
  34. Lima
  35. Bogota
  36. Bangkok
  37. Kinshasa
  38. Rio de Janeiro
  39. Baghdad
  40. Calcutta (Kolkata)
  41. Bangalore
  42. Tianjin
  43. Osaka
  44. Los Angeles
  45. Hong Kong
  46. Accra
  47. Windhoek

Fedha hariri

  1. Shilingi
  2. Dola ya Kimarekani
  3. Pauni ya Kiingereza
  4. Euro
  5. Yen
  6. Pula
  7. Rupia
  8. Randi
  9. Kwacha
  10. Kwanza
  11. Dola ya Kanada

Kama sentensi tano kuhusu yafuatayo:

  1. Hujanenda
  2. Akiolojia
  3. Zama za mawe
  4. Zama za chuma
  5. Misri ya Kale
  6. Dola ya Mali
  7. Dola ya Ghana
  8. Ustaarabu wa bonde la mto Nile
  9. Utumwa
  10. Ukoloni
  11. Ubaguzi wa rangi

Tarakilishi na Mtandao wa tarakilishi hariri

Watu mashuhuri:

  1. Tim Berners-Lee
  2. Bill Gates
  3. Steve Jobs
  4. Donald Knuth
  5. Richard Stallman
  6. Alan Turing
  7. Linus Torvalds
  8. Dennis Ritchie
  9. Pele

Matumizi ya Intaneti:

  1. IRC
  2. Barua pepe
  3. Blogu
  4. Podikasiti

Sikukuu hariri

  1. Kwanzaa
  2. Hannukah
  3. Diwali
  4. Krismasi
  5. Idd El Fitr
  6. Idd Mubarak
  7. Mwaka mpya
  8. Pasaka
  9. Siku ya wapendanao

Sayansi hariri

Fizikia hariri

Astronomia hariri

  1. Falaki
  2. Asteroidi
  3. Mlipuko Mkuu
  4. Shimo jeusi
  5. Kometi
  6. Galaksi
    1. Kilimia
  7. Mwaka wa nuru
  8. Mwezi
  9. Sayari
    1. Dunia
    2. Mshtarii
    3. Mrihi
    4. Utaridi
    5. Neptun
    6. Zohali
    7. Uranus
    8. Zuhura
  10. Mfumo wa jua
  11. Nyota
    1. Jua
  12. Ulimwengu


Kemia hariri

Vipimo hariri

  1. Joule
  2. Kilogramu
  3. Lita
  4. Mita
  5. Newton
  6. SI
  7. Volt
  8. Watt
  9. Sekunde
  10. Kelvini